نرخ فرزندآوری چه اثری بر تجارت جهانی دارد؟

نرخ فرزند آوری با سطح درآمد چه رابطه ای دارد؟

اساسا با بررسی روند های مختلف و تاثیر شاخص های گوناگون اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و … بر یکدیگر می توان نتایج مفید و کاربردی تر از بررسی تنها یک شاخص به طور جداگانه به دست آورد. امزوزه می توان میان تغییرات شاخص ها با متغیر های گوناگون اقتصادی از جمله درآمد افراد ارتباط معناداری یافت. نمودار زیر متوسط  نرخ فرزند آوری را در ۲۲۰ سال گذشته در جهان نشان میدهد. در این مقاله میخواهیم رابطه تعداد فرزندان را با متوسط درآمد مردم کشور های مختلف مقایسه کنیم. محور عمودی نمودار، تعداد فرزند به ازای هر زن و محور افقی، تولید ناخالص داخلی (GDP) را در سال های مختلف بر حسب دلار ایالات متحده آمریکا نشان می دهد.

در این بررسی سه کشور ایران، استرالیا و آمریکا برای مقایسه تاثیر میانگین درآمد بر نرخ فرزندآوری در نظر گرفته شده اند. در سال ۱۸۰۰ هر زن ایرانی میانگین ۷ فرزند با سطح در آمدی دو برابر استرالیا، آمریکایی ها هم ۷ فرزند و استرالیایی ها کمتر از ۷ فرزند داشتند تا  ۱۸۵۰ تعداد فرزندان در آمریکا و استرالیا با افزایش درآمد کاهش می یابد و به پنج میرسد. در سال ۱۸۵۱ درآمد استرالیا از آمریکا پیشی می گیرد و در بازه ۴۰۰۰ تا حدود ۵۴۰۰ دلار مجدد تعداد فرزندان به عدد ۶ نزدیک می شود این روند تا ۱۸۶۵ ادامه می یابد اما پس از آن شاهد کاهش تعداد فرزندان استرالیایی هستیم تا در ده سال ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ درآمد در حدود ۸۰۰۰ دلار  و تعداد فرزندان کمتر از ۵ می‌ شود. آمریکا اما شیب تند تری داشته و دارد به ۴ فرزند در سال ۱۸۹۰ میرسد اما سطح درآمد آن هنوز به  استرالیا نرسیده و ۵۲۰۰ دلار است. در این بین ایران همچنین با سرانه ۷ فرزند با درآمد نزدیک ۲۰۰۰ دلار هنوز تغییر خاصی نکرده است.

کاهش تعداد متوسط فرزندان در قرن بیستم

از سال ۱۸۹۰ در آمد استرالیا کاهش می یابد تا ۱۹۱۹ نمودار کشور های آمریکا و استرالیا بر هم منطبق می شوند و به تعداد سرانه سه فرزند میرسند و کمتر از ۲۰ سال بعد به دو فرزند میرسند در حالیکه در ایران هنوز هر زن هفت فرزند به دنیا می آورد و  به درامد ۴۰۰۰ دلار نزدیک میشود.  اما حدود ده سال بعد یعنی در سال های پایانی قرن بیستم  با افزایش درآمد به ۱۶۰۰۰ دلار در آمریکا و استرالیا میرسد و مجدد در سال ۱۹۴۷ تعداد فرزندان از سه میگذرد. در این زمان در ایران سرانه فرزندآوری کم کم شروع به کاهش میکند.

افزایش نرخ فرزنداوری در استرالیا و امریکا ۱۰ و ۱۲ سال دیگر ادامه می یابد و مجدد در دهه ۷۰ میلادی با گذر از درآمد ۱۶۰۰۰ دلاری این نرخ کاهش می یابد و تا دهه ۹۰ میلادی به دو فرزند میرسد. اوایل دهه ۹۰ در آمریکا درآمد از ۳۲۰۰۰ دلار بالاتر میرود و در اواخر این دهه نرخ فرزندآوری از ۲ کمی بالاتر می رود و تا سال ۲۰۱۹ در همین محدوده یعنی کمی بالاتر یا پایین تر از عدد ۲ بوده است.

در اواخر دهه هشتاد میلادی در ایران با کاهش چشمگیر درآمد شاهد سقوط نرخ فرزند آوری هستیم  تا سال ۲۰۰۱ در همان محدوده درآمد ۱۴۰۰۰ دلار این روند ادامه دارد همچنین تا ده سال بعد میانگین درآمد از ۱۶۰۰۰ میگذرد اما مجدد به آن باز میگردد  و با این حال باز هم روند کاهشی تعداد فرزندان و نرخ فرزندآوری ادامه دارد.

تاثیر نرخ فرزندآوری بر تجارت جهانی چیست؟

چه نتیجه ای میتوان از این روند گرفت؟ آیا میتوان گفت میانگین سطح درآمد در کشور های مختلف ارتباط مستقیمی با نرخ فرزندآوری دارد؟  در گذر زمان و با صنعتی شدن و پیشرفت جوامع، نرخ فرزند آوری کاهش یافته و کیفیت جای کمیت را گرفته است.

با مشاهده این روند می توان چند سال آینده را پیش بینی کرد و از تمایل فرزند آوری  در کشور های مختلف و رشد و افت آن به نتایج مهم رسید. در کشور هایی که این روند رو به افزایش است کسب و کارهای مربوط به خردسالان و کودکان می توانند رشد خوبی داشته باشند و در کشور هایی که جمعیت رو به سالخوردگی است کسب و کار های سلامت محور و انواع بیمه ها به مرور با تقاضای بالاتری رو به رو خواهند شد.

شناسایی این فرصت ها در کشور های دیگر می تواند بستر مناسبی را برای بازرگانان ایرانی برای تجارت با دنیا و به ویژه کشور های همسایه و کشور هایی که روابط خوبی با کشور ما دارند برای گسترش صادرات و واردات فراهم کند.

با شناسایی این تغییرات اساسی یا به اصطلاح مگاترند ها می توان نیاز سنجی و فرصت سازی دقیق تری انجام داد. با کشف یک تغییر مناسب در کشور مقصد می توان شروع به تحقیقات بازار و پس از آن بازاریابی کرده و محصولات و کالاهای مورد نیاز را در ایران تهیه و یا حتی تولید کرد تا به دست مصرف کننده رساند.

مرکز مشاوره صادرات و واردات irexportex  در مقالات بعدی به بررسی آمار و شاخص های دیگر خواهد پرداخت. برای اطلاع از آخرین مقالات مرکز مشاوره صادرات و واردات کافی است ایمیل خود را وارد کنید و به سادگی در سایت و خبرنامه irexportex عضو شوید.