صادرات خرما به قزاقستان (نکات و الزامات)

شرایط اقتصادی حاکم بر ایران در سال‌های گذشته و خصوصاً در سال‌های پایانی دهه ۹۰ شمسی بسیار متفاوت شده است. یکی از تغییرات کلیدی و مهم، «کاهش وابستگی به صادرات نفت» است. اگرچه این اتفاق به صورت ناخواسته رخ داد، اما بالاخره تحریم‌ها منابع ارزی حاصل از صادرات نفت را به شدت کاهش دادند و از این روی «صادرات کالاهای غیرنفتی» اهمیت بیشتری یافت. از سوی دیگر تحریم‌هایی که بر اقتصاد ایران تحمیل شده است، لزوم ارتباط با همسایگان و کشورهای منطقه (مثل قزاقستان) را افزایش داده است. یکی از محصولات مهم کشاورزی ایران «خرما» است. محصولی که ایران یکی از تولیدکنندگان مهمش در دنیاست. اما آیا صادرات خرما به قزاقستان جذابیت اقتصادی دارد و قزاقستان مقصد مناسبی برای خرمای ایران است ؟ این سوالی است که در مطلب، مرکز مشاوره صادرات و واردات به آن پاسخ می‌دهیم.

ایران و قزاقستان

قزاقستان تقریباً ۱۸ میلیون نفر جمعیت دارد و به زبان‌های قزاقی و روسی صحبت می‌کنند، عمدتاً مسلمان و اهل سنت هستند و البته اقلیت مذهبی آنها مسیحی ارتودوکس است حدود یک چهارم جمعیتشان را تشکیل داده است. بیش از نیمی از جمعیت قزاقستان در مناطق شهری هستند و بیش از ۴۰% هم در مناطق روستایی و مشخص است که جمعیت روستایی قزاقستان زیاد است.

تولید ناخالص داخلی (GDP) قزاقستان، حدود ۱۷۰ میلیارد دلار است که با توجه به جمعیتی که دارد، سرانه سالانه حدود ۹ هزار دلار برای هر شهروند قزاقستان محاسبه می‌شود، عددی که با توجه به درآمد سرانه سال ۲۰۲۰ ایران، باید بگوییم ۴ برابر یک شهروند ایرانی است و اگر با درآمد سرانه سال ۲۰۱۸ مقایسه کنیم هم حدود ۲ برابر یک شهروند ایرانی است و بنابراین باید آن‌ها مردمانی با رفاه بیشتر از ایران بدانیم.

سهم بخش کشاورزی قزاقستان از اقتصادش بسیار ناچیز است و این نشان می‌دهد می‌تواند بازار جذابی برای محصولات کشاورزی ایران باشد. به طور کلی اگرچه قزاقستان با جمعیت محدودش بازار مصرفی بزرگی نیست، اما به لحاظ قدرت خرید، بازار جذابی برای ما ایرانی ها است.

صادرات ایران به قزاقستان

صادرات ایران به قزاقستان از مرز آستارا کمتر از ۳ میلیون دلار است ! که چندان مبلغ قابل توجهی نیست، اما نکته‌ای که بازار قزاقستان را برای ایران جذاب می‌کند این است که بیشتر از ۱ میلیون دلار از این مبلغ به صادرات سیب و خرما اختصاص دارد ! حدود ۷۰۰ هزار دلار سالانه سیب و همین حدود خرما به قزاقستان صادر می‌شود و این یعنی، قزاقستان را باید بازار جذابی برای انواع خرمای ایران بدانیم.

در جدول زیر آمار و ارقام مربوط به یکسال صادرات خرما از ایران به قزاقستان (مرز آستارا) با توجه به انواع خرما (کبکاب، مضافتی، خشک و …) دیده می‌شود.

اما اعداد کلی صادرات ایران به قزاقستان مطابق تصویر زیر است که می‌توانید نمودار صادرات ایران به قزاقستان طی ۲۵ سال گذشته را مشاهده کنید (از ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۰) :

قزاقستان دیگر از کجا واردات دارد ؟

در واقع باید بگوییم چه کشورهایی رقیب ایران برای بازار قزاقستان هستند ؟ روسیه مهم‌ترین سهم را در تامین کالاهای وارداتی قزاقستان دارد که نشان از وابستگی اقتصادی قزاقستان به فدراسیون روسیه دارد. این نقش تا جایی است که براساس آمارهای WTO در سال ۲۰۱۸ بیش از ۳۸ درصد از نیازهای وارداتی قزاقستان توسط روسیه به تنهایی تامین شده است که آمار بسیار قابل توجهی است.

 بعد از روسیه، کشور چین با میزان ۱۶٫۵۵ درصد بیشترین نقش را در واردات این کشور داشته است. کشورهای آلمان (۵٫۵۵ درصد)، ایتالیا (۴٫۶۰ درصد)، آمریکا (۴٫۱ درصد) در رده‌های بعدی قرار دارند.

چگونه خرما را در قزاقستان بازاریابی کنیم ؟

اگر شما در فکر یک بار ارسال بار به قزاقستان هستید و قصد فعالیت ساختارمند و در دست گرفتن بازار خرما در قزاقستان ندارید، واقعاً نیاز به «بازاریابی» به معنای واقعی‌اش ندارید ! در این صورت شما فقط می‌خواهید یک بار بفروشید که برای این هدف بهتر است به دنبال یک «واسطه» یا همان «دلال» باشید. از نظر ما اگر هدف کوتاه‌مدت و غیرساختارمند دارید، واقعاً همین واسطه‌ها عناصر موثری هستند و باید از آن‌ها استفاده کنیم و منعی هم ندارد.

اما تصمیم درست این نیست که تنها یک‌بار محصول ارسال کنیم و خودمان دستی در بازار نداشته باشیم، در چنین حالتی ما قطعاً به «بازاریابی در قزاقستان» نیاز داریم. به شما پیشنهاد می‌کنم راهنمایی که ما برای «بازاریابی در قزاقستان» آماده کرده‌ایم را مطالعه کنید. این اولین گام است و در گام‌های بعدی اگر خواستید وارد کار صادرات به قزاقستان شوید، ما آمادگی ارائه مشاوره و اجرای خدمات بازاریابی اینترنتی و غیر اینترنتی برای شما به منظور ورود به بازار قزاقستان را داریم.

اما عجله نکنید، اولین مرحله مطالعه همان راهنمایی است که به شما معرفی کردیم، حتماً این راهنما را ابتدا بخوانید.

جمع‌بندی صادرات خرما به قزاقستان

باید بگوییم که صادرات خرما به قزاقستان جذابیت دارد و قزاقستان (آلماتی) بازار خوبی برای خرمای ایران است و همین‌طور می‌توانیم به قزاقستان به عنوان دریچه‌ای برای ورود به بازار بسیار بزرگ‌تر روسیه هم فکر کنیم که به این موضوع در مطالب بعدی خواهیم پرداخت. قزاقستان یکی از کشورهای اورآسیا است که در صورت نزدیکی بیشتر ایران با این گروه، می‌تواند چشم‌انداز بازار قزاقستان برای ایران بهتر نیز بشود. برای مشاهده لیست کشورهای اورآسیا، اینجا را مطالعه فرمایید.