علت ایجاد قراردادهای تجارت متقابل

در کشورهای مختلف در دهه ۱۹۸۰ بود که قراردادهای تجاری جدیدی با عنوان قرارداد تجارت متقابل ظهور پیدا کرد. این نوع از قراردادها در معاملاتی استفاده می شدند که صادرکننده کالا علاوه بر تعهدات معمولی که در زمینه صادرات می داد، در قبال منافع واردکننده نیز مسئول و متعهد می­‌گشت. باید توجه داشت که به هیچ عنوان نیاز نیست تعهداتی که عنوان می‌شوند، هیچ گونه ارتباطی با موضوع اصلی قرارداد داشته باشند.

به طور کلی در معاملات تجارت متقابل، صادرکننده و یا واردکننده تعهد می‌دهد که در صورت واردات یا صادرات محصولات و یا خدمات به کشور مورد نظر، به همان میزان و یا هر میزان توافق شده ی دیگری نسبت به صادرات و یا واردات کالا و یا خدمات به کشور مقابل اقدام کند.

در تعریف دیگری که از معاملات تجارت متقابل وجود دارد، این گونه از معاملات اصطلاحی مشترک برای ارتباط دو معامله صادراتی قلمداد شده‌اند که یک سوی آن به کشور صادرکننده و سوی دیگر به کشور واردکننده باز می­‌گردد.

دلیل اصلی جذابیت قرارداد تجارت متقابل برای بازرگانان ایرانی

به طور کلی معاملات تجارت متقابل را می‌توان روشی برای حذف پول از معاملات بین المللی دانست که برای کشورهایی که در پرداخت خود با مشکلاتی مواجه هستند، بسیار مناسب است. به همین خاطر در کشور ما با وجود مشکلات بانکی و تحریمی، قرارداد تجارت متقابل بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. بنابراین کشورهایی که پول رایج قوی و یا اعتبارات پرداختی خارجی خوبی ندارند می‌توانند با استفاده از این معاملات تجارت خود را افزایش دهند.

معاملات تجارت متقابل چه کاربردی دارند؟

بی­ شک پرداخت در معاملات ملی و بین المللی از ارکان اصلی تمامی قراردادها به شمار می‌رود. اما باید به این نکته توجه داشت که مقررات ارزی در هر کشور متفاوت است و این مسئله جا‌به‌جایی وجوه و ارز را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. ضمن اینکه جابه‌جایی ارز علاوه بر ایجاد محدودیت‌ها خود نیز هزینه‌هایی را در پی خواهد داشت. به همین علت است که تجارت متقابل با استقبال زیادی در تجارت‌های بین المللی مواجه شده است.

عمدتا کشورهایی که تک محصولی هستند و کالا یا خدمات متنوعی برای فروش در بازار بین المللی ندارند و یا کشورهایی که تحت تحریم قرار دارند از معاملات تجارت متقابل استقبال می‌کنند.

روش های تنظیم قرارداد تجارت متقابل

قراردادهای تجارت متقابل انواع مختلفی دارد و می تواند بسته به ماهیت، مقدار تعهد، زمان، طول مدت اجرای قرارداد و بازدهی اقتصادی در اشکال مختلفی ظاهر شوند. به طور کلی معاملات تجارت متقابل از سوی کمیسیون تجارت بین المللی آمریکا به پنج دسته تقسیم شده است که عبارتند از:

• قراردادهای معاوضه‌ای
• قرارداهای خرید متقابل
• قراردادهای بیع متقابل
• قراردادهای افست
• قراردادهای واگذاری

در این میان روش‌های مختلفی نیز برای قراردادهای تجارت متقابل به کار گرفته می‌شود که این روش‌ها به ترتیب عبارتند از:

• معاملات تهاتری ساده
• خرید متقابل
• بیع متقابل
• افست
• پیش­خرید
• تعویض
• قراردادهای تسویه تهاتری
• قراردادهای واگذاری تهاتری
• معاوضه دیون

در مقالات پیشین درباره تهاتر به تفصیل توضیح دادیه ایم . برای مطالعه این مقالات میتوانید از لینک تعریف و مفعوم تهاتر و جایگاه تهاتر در اقتصاد استفاده کنید. مرکز مشاوره صادرات و واردات در مقالات بعدی به توضیح هر یک از سایر روش های قرارداد تجارت متقابل میپردازد. با ما همراه باشید. برای عضویت در خبر نامه irexportex و دریافت آخرین مقالات ایمیل خود را وارد کنید.